Gerilim Düşümü Hesabı
Bir işletmeye, konuta veya her hangi bir binaya yeni bir elektrik tesisatı döşeneceği, mevcut elektrik tesisatının onarılacağı veya mevcut tesisata ek yapılacağı zaman en önemli konulardan bir tanesi de kullanılacak kabloların kesitlerinin seçilmesidir. Elektrik tesisinde kablo kesitinin seçilmesi; gerilim düşümünün hesabı, kullanılacak kablonun kurulacak gücü ne kadar uzağa taşıyabildiği ve kullanılacak kablonun maksimum taşıyabileceği akım göz önünde bulundurularak yapılır. Bu yazımızda kablo seçiminde gerilim düşümü hesabının nasıl yapacağımızı anlatmaya çalışacağız.
Elektrik tesisatının yapılmasında en önemli rehber Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliğidir. Bu yönetmelikte gerilim düşümünün nasıl yapılacağı ve gerilim düşümünün hangi sınırlar içinde olması gerektiği açıkça belirtilmiştir
Gerilim Düşümü Hesabı
Elektrik İç Tesisler Yönetmeliğine göre;
• İç tesis hatlarında sürekli en büyük işletme akımı ile
işletme gerilimine göre yüzde gerilim düşümü;
Yapı bağlantı kutusu ile tüketim araçları arasında:
– Aydınlatma ve priz devreleri için % l,5’i
– Motor devreler için % 3 ‘ü geçmemelidir.
• Yapının ya da yapı kümesinin beslenmesi için bir
transformatör kullanılmışsa, bu transformatörü çıkış uçları
ile yapı bağlantı kutusu arasındaki gerilim düşümü % 5’i
geçmemelidir.Yani eğer elektrik tesisatınızı yapacağınız
binanızın beslenmesi için özel bir transformatörünüz yoksa
binanızın girişindeki ana panodan besleyeceğiniz yükünüze
kadar çekeceğiniz hattın toplam gerilim düşümü aydınlatma ve
priz devreleri için %1,5; motor devreleri için %3
değerlerini aşmamalıdır. Eğer binanız için özel bir
transformatör tesis edilmiş ve bu transformatörden hat
çekilecekse, transformatörden yükünüze kadar çekeceğiniz
hattın toplam gerilim düşümü %5 değerini aşmamalıdır.
Gerilim düşümü hesabı üç fazlı ve tek fazlı hatlar için ayrı
ayrı formüller bulunmaktadır.
3 fazlı hatlar için : %u = 0,0124 x L x N / S
Tek fazlı hatlar için : %u = 0,074 x L x N / S
Bu formüllerde;
L = çekilecek kablonun uzunluğu
N = beslenecek yükün gücü
S = çekilecek kablonun kalınlığıdır.
Örneğin 110m uzaktaki 100 kW gücündeki üç fazlı bir yükün
beslenmesi için kablo kesitini bulmak istersek;
%u = 0,0124 x L x N / S
1,5 > 0,0124 x 110 x 100 / S
S > 90,9 mm2 olduğu görülür.
Bu durumda güvenli bir tesisat için 95mm2 ’lik bir kablonun,
gerilim düşümü açısından incelendiğinde yeterli olduğu
gözükmektedir.
